Jednym z dodatkowych obszarów działalności Agencji Badawczo-Marketingowej Fast Solutions jest badanie rynku. Aby szerzej przybliżyć ten aspekt naszej pracy, w ciągu kolejnych artykułów będziemy przedstawiać najistotniejsze informacje dotyczące badań rynku. Zaczniemy od tego, czym w praktyce są badania rynku, jakim służą celom, co wchodzi w zakres analiz rynkowych, jakie informacje i korzyści daje rzetelnie zrealizowane badanie rynku.
Czym jest badanie rynku i jakie są cele badań rynkowych?
Badanie rynku polega na gromadzeniu, analizie i interpretacji zebranych informacji o procesach zachodzących na rynku w konkretnej branży.
Cel – wykrycie związków, przyczyn i prawidłowości dotyczących warunków rynkowych – związanych m.in. z kształtowaniem się cen, popytem i podażą, dystrybucją, podmiotami rynku (oferentami, nabywcami, konkurencją), przedmiotami rynku (produktami, usługami) czy dynamiką zmian.
Na podstawie uzyskanych danych wnioskuje się o przyczynach i tendencjach rozwojowych – obecnych i prawdopodobnych – zjawisk rynkowych, co sprzyja rozwiązywaniu różnorodnych problemów pojawiających się w ich zakresie.
Cel – porównanie wykrytego stanu rzeczy z wytycznymi i z przebiegiem zjawisk, procesów rynkowych w poprzednich okresach, innych warunkach.
Badania rynku to zespół analiz, zmierzających do poznania zjawisk, czynników i procesów rynkowych (w tym ich genezy, stanu aktualnego
i trendów rozwojowych), na podstawie których firmy mogą formułować jak najkorzystniejsze bieżące i planistyczne decyzje.
Badanie rynku to funkcjonalny instrument rozwoju przedsiębiorstw. Analiza wszystkich elementów i determinant nadających kształt stosunkom rynkowym może mieć istotny wpływ na wzrost efektywności działalności firmy.
Cel – tworzenie przesłanek do podejmowania trafnych decyzji biznesowych.
Zasadniczym celem badań rynku jest dostarczenie informacji nieodzownych w procesie podejmowania decyzji.
Analiza rynku – rdzeń badań rynkowych
Z punktu widzenia przedsiębiorstwa badania rynkowe dotyczą analizy rynku – służą poznaniu sytuacji, jaka panuje na rynku, określeniu udziału danej firmy w rynku i dążeniu do zdobycia przez nią zrównoważonej pozycji na tym rynku.
Analiza rynku jest elementem badań rynku. To autonomiczne badanie prowadzone w zakresie badań rynkowych, które polega na jednokrotnym zebraniu informacji celem nakreślenia sytuacji, jaka panuje na rynku w danej chwili (np. analiza wielkości obrotów w pewnym okresie).
Analiza rynku rozumiana jako zbiór czynności i metod prowadzących do uzyskania wiedzy o bieżącej sytuacji na danym rynku w zakresie popytu, podaży, cen i czynników je kształtujących, wchodzi w zakres szerzej pojętych badań rynku, które obejmują również prognozowanie rynku.
Analiza rynku – obecna sytuacja rynkowa.
Badanie rynku – obecna i przewidywana przyszła sytuacja rynkowa.
Zakres badań rynku
1. Analiza strukturalna rynku – strukturę rynku tworzą sprzedający i konsumenci (podmioty rynku), oraz produkty i usługi (przedmioty rynku).
Podmiotowe rozpoznanie rynku dotyczy tego, kto na nim występuje i jakie istnieją relacje pomiędzy jego uczestnikami.
Przedmiotowe rozpoznanie rynku obejmuje: analizę elementów rynku i relacji pomiędzy nimi: przedmioty wymiany, podaż, popyt, warunki transakcji, jakie daje rynek (cena , dostawy, płatności itd).
2. Badanie koniunktury
Z uwagi na fakt, iż rynek ma charakter dynamiczny, elementy sytuacji rynkowej tj. popyt, podaż i cena – ulegają ciągłym zmianom determinując tym samym warunki transakcji. Celem koniunkturalnej analizy rynku jest identyfikacja relacji, jakie zachodzą pomiędzy czynnikami mechanizmu rynkowego i rozpoznanie dynamiki rynku.
Czy i kiedy informacja o rynku jest potrzebna?
Każda firma działa na rynku. Aby nadążać za dynamiką jego rozwoju musi dysponować odpowiednim zasobem wiedzy, dającym możliwość spełniania oczekiwań rynkowych. Dla istniejących już na rynku firm, znajomość danych dotyczących branży, w której działają, jest nieodzowna. Pozyskiwanie informacji na temat zmieniających się potrzeb konsumentów, poczynań konkurencji, poziomu zadowolenia klientów czy wartości marki, jest niezbędna do tego, aby dane przedsiębiorstwo mogło dalej sprawnie prosperować.
Walka o miejsce na przepełnionym rynku, planowanie i realizacja kampanii promocyjnych, zmiany cen, wprowadzanie nowych produktów, optymalizowanie usług, sprawne wykorzystywanie pojawiających się możliwości – to wszystko również wymaga gromadzenia informacji na temat rynku.
Badanie rynku, z całą pewnością, pomaga także indywidualnym inwestorom oraz nowo powstających przedsiębiorstwom, które planują rozpocząć działalność. Znajomość takich informacji jak np. ograniczenia wejścia, zasięg konkurencji czy wielkości konkretnego rynku, zdecydowanie ułatwiają firmom rozpoczęcie działalności, a także zwiększają skuteczność reagowania na wszelkie zmiany i innowacje.
Przedsiębiorstwom mającym w zamiarze ekspansję na nowe rynki badanie rynku daje możliwość identyfikacji i określania możliwości (także przeszkód) działalności rynkowej oraz lepszego zaplanowania strategii (np. w jaki sposób przyciągnąć klienta do produktu i jaki kanał dystrybucji wybrać) w celu przyśpieszenia wejścia na dany rynek.
Decyzyjne znaczenie badań rynku
Wyniki badań rynku pozwalają na wyciąganie wniosków i formułowanie ocen dotyczących bieżących i przyszłych działań, dlatego też powszechnie wykorzystywane są przez firmy przy podejmowaniu strategicznych decyzji. Z informacji uzyskanych na podstawie zgromadzonych i zanalizowanych danych korzysta wiele obszarów przedsiębiorstwa – m.in. działy planowania, zarządzania, rozwoju, zaopatrzenia, produkcji i dystrybucji. Badanie rynku włączone w procesy zachodzące w firmie optymalizuje planowanie i ustalanie strategii, usprawnia obieg informacji i daje dość wszechstronny ogląd o efektach zarządzania, wyrażających się ostatecznie w rezultatach rynkowych.
Pod względem strategicznym i operatywnym, dane o zjawiskach rynkowych oraz ich związkach wewnętrznych i zewnętrznych, znajdują również zastosowanie w polityce marketingowej firmy oraz w procesie zarządzania personelem (np. w badaniach nastawienia pracowników).
Informacje zebrane podczas badań rynku bezpośrednio prowadzą do wzrostu przychodów firmy.
Sprzężenie zwrotne w badaniach rynku
Badanie rynku prowadzone jest na zasadzie sprzężenia zwrotnego, co oznacza, iż występuje wzajemna zależność pomiędzy komunikatami pochodzącymi z rynku a tym, jak radzi sobie na nim przedsiębiorstwo. Dla badań rynkowych charakterystyczne jest sprzężenie zwrotne ujemne polegające na uczeniu się o faktach i zdarzeniach rynkowych bazując na próbach i błędach. Mimo, iż badania te nie wykluczają w sposób całkowity ryzyka, to jednak ich zastosowanie wyraźnie ogranicza ryzyko wpisane w działalność biznesową i przyczynia się do tego, że podejmowane decyzje będą w mniejszym zakresie obarczone błędami.
Badanie rynku chroni przedsiębiorstwo przed ryzykiem błędnych decyzji.
Aby uzyskać pełną odpowiedzieć na pytanie „czym jest badanie rynku” należy na zakończenie skonstatować, iż z uwagi na to, że dane pochodzące z analiz rynkowych ułatwiają zdobycie przewagi konkurencyjnej – badanie rynku jest niezbędnym elementem polityki firm (zarówno tych o ugruntowanej pozycji rynkowej, jak i nowopowstających, czy tych, które planują ekspansje na nowe rynki).
Literatura: 1. Hague, P., Hague N., Morgan, C.-A. (2005). Badania rynkowe w praktyce. Gliwice: Wydawnictwo Helion. 2. Kędzior, Z. (2005). Badania rynku. Metody zastosowania. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne. 3. Mynarski, S. (2001). Badania rynkowe w przedsiębiorstwie, Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej. 4. Mruk, H. (red.). (2005). Analiza rynku, Warszawa:Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne. 5. http://www.esomar.org